Chưa bao giờ “văn chương là nhân học” bị thử thách như bây chừ!

Tại buổi toạ đàm, cả thuyết trình và khán giả đã có mua bán xung quanh những bất cập về việc dạy, học môn văn trong trường phổ thông.

Thầy Hiếu kể rằng, bản thân mình đã từng yêu cầu sinh viên năm thứ nhất viết về tác phẩm có ý nghĩa với bạn dạng thân. Kết quả là có những em viết rất thực lòng, dạt dào về những cuốn sách ngôn tình; bài viết hay nhất cũng là một bài viết về tiểu thuyết ngôn tình – mà “nói theo lối nghĩ quen thì “đây quả là nguy cơ đáng báo động” – thầy Hiếu hài hước.

“Thà các em viết về cái đó còn hơn là viết về những công trình nhiều người biết đến mà không có cảm xúc, nhìn kiếm được riêng về nó”, thầy chia sớt thêm.

Có một nhân tố mà văn chương rất kỵ, nhưng lại sinh ra bình thường trong các bài học, bài thi ở môn văn: “Từ trường thích hợp hay tình cảnh éo le rút ra bài học nào đó”. Theo thầy Hiếu, văn chương, hay rèn luyện sự thấu cảm “không cho bài học nào”.

Một cái dở nữa mà thầy từng được học và dạy văn nữa, đó là phân loại con người theo những lực lượng ách thống trị, nhóm xã hội, trong khoảng đó gắn với các “chủ nghĩa nhân đạo”, “trị giá nhân đạo”,v.v... “ngừng thi côngĐây không phải tà tà nhiệm vụ của văn học; mọi khung phân loại đều là dễ chơi hoá loài người và trả giá lớn” – thầy Hiếu nói.

Sự dễ chơi hoá, cùng những “công thức”...đã góp phần giết mổ chết môn văn trong nhà trường, bởi môn văn là đồng cảm với sự nhiều chủng loại; vấn đề quan trọng là nó hướng tới thừa nhận thế giới bên trong của loài người vốn rất tinh vi, phong lưu.

Liên quan tới một bắt buộc gây ồn ào về tác phẩm Chí Phèo trong chương trình THPT, thầy Hiếu nói rằng đó là thành quả rất xứng đáng để dạy học sinh.

Với tác phẩm này, bản thân muốn nói với sinh viên nhì vấn đề: Chúng ta có thể cảm thông thế nào với kẻ khác, với kẻ bị dán nhãn “không hề là người” - một khuôn mặt không được nhân diện, một nỗi đau không biết mình là bạn nào của Chí Phèo. Sự dằn vặt “Người nào cho tao lương thiện” là căn tính chỉ có ở nhân loại. “Đó là những thuyệt vọng cần sự thông cảm. Nhân loại phức hợp cực kì mà chính mình không giúp được họ, thi đầu tiên đừng vội kết luận, đổ lỗi; đừng phán xét”.

Thầy cũng cho nhân thức thêm, giả dụ mang cách thức dạy không công thức, không gạch đầu dòng của thầy đi thi thì học sinh sẽ có điểm số không cao.

Xem tại: An toàn thực phẩm mùa tết